Intermezzo arbeidsrecht/ sociale zekerheid. Wie bepaald arbeidsgeschiktheid?

1) Overwegingen vanuit de wettelijke kaders in deze casus:
Het komt in de praktijk voor dat werkgevers werknemers, die zich na een periode van ziekte beter melden, toch gedeeltelijk arbeidsongeschikt houden. Dit gebeurt vaak meteen symbolisch percentage. Werkgevers doen dit soms om de duurzaamheid van het herstel te testen, of om te voorkomen dat een nieuwe ziekteperiode start met een nieuwe loondoorbetalingsverplichting. Echter, deze praktijk is in strijd met de wet en wordt door de rechter niet gehonoreerd.

    Wettelijk kader:

    • Artikel 7:629 BW: Een werknemer is ziek of niet ziek. Er bestaat geen tussenweg. Als een werknemer zijn volledige taken weer kan verrichten, is hij hersteld en verricht hij weer de bedongen arbeid.
    • Artikel 7:629 lid 10 BW: Bij een onderbreking van de arbeidsongeschiktheid korter dan vier weken worden de ziekteperiodes samengeteld.

    Rechtspraak:

    • ECLI:NL:RBZLY:2011:BR4713 (Rechtbank Zwolle-Lelystad, 22 juli 2011): In deze zaak oordeelde de rechter dat een werkgever een werknemer niet gedeeltelijk arbeidsongeschikt mag houden als deze volgens een deskundigenoordeel vanhet UWV in staat is om zijn eigen werk te doen.
    • ECLI:NL:GHARL:2021:1985 (Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 2 maart 2021): Het hof oordeelde dat het administratief ziek houden van een werknemer voor een klein percentage, zonder objectieve medische gronden, niet is toegestaan.
    • ECLI:NL:RBDHA:2023:9309 Uitspraak kantonrechter Den Haag, 6 juni 2023: Dekantonrechter oordeelde dat een werkgever een werknemer volledig hersteld moet melden als er volgens de bedrijfsarts geen medische beperkingen meer zijn.

    Samenvatting van wettelijke kaders AO.
    Werkgevers mogen werknemers niet gedeeltelijk arbeidsongeschikt houden na een betermelding. Werknemers die ten onrechte gedeeltelijk arbeidsongeschikt worden gehouden, kunnen zich tot de rechter wenden om hun recht op volledige hersteldmelding te halen.

    2) Overwegingen van de mogelijkheden voor een hersteld keuring door een bedrijfsarts:
    Herstel- of aanvang-medische keuring na arbeidsongeschiktheid: Deze is niet verplicht en bestaat niet in Nederland. Net zo min als aanstellingskeuringen voor de gangbare beroepen. Wettelijke grondslag: Binnen de Nederlandse wetgeving op het gebied van arbeidsgeschiktheid, de Wet Verbetering Poortwachter (WVP) (https://wetten.overheid.nl/BWBR0013063/) en de Arbeidsomstandighedenwet (Arbo wet) (https://wetten.overheid.nl/BWBR0010346/), bestaat er geen verplichting tot het uitvoeren van een herstel- of aanvangs-medische keuring. Dit betekent ook dat er in Nederland geen wettelijke grondslag is voor een werkgever om een werknemer te verplichten om een dergelijke keuring te ondergaan.
    Het wettelijk uitgangspunt is dat een werknemer in beginsel bepaalt wanneer er sprake is van ziekte en wanneer er sprake is van herstel.

    3) Overwegingen ten aanzien een verstoorde arbeidsrelatie:
    Bij het onderzoek werd een verstoorde arbeidsverhouding en/of arbeidsconflict geconstateerd. In het arbeidsrecht zijn de algemeen geaccepteerde Werkwijzer en de richtlijnen Arbeidsconflicten van toepassing (‘de STECR Werkwijzer’; Richtlijn Conflicten in de werksituatie, NVAB). Beiden hanteren de volgende definitie van een conflict: “Twee individuen, één individu en een groep of twee groepen, binnen de grenzen van een arbeidsorganisatie, hebben een arbeidsconflict als tenminste één van de partijen vindt dat de andere partij haar dwarsboomt of ergert.” Dit kan betrekking hebben op arbeidsinhoud, arbeidsverhoudingen, arbeidsomstandigheden of arbeidsvoorwaarden.”Deze definitie houdt in dat de ervaring één van de partijen voldoende is om het een ‘arbeidsconflict’ te noemen. Dit dient te worden opgelost, daar de huidige situatie de medische situatie negatief beïnvloed.

    Beschouwing:
    Als de werkgever, de volledige hersteld melding niet accepteert, dan is dat in strijd met de wet (art. 7:629 BW) en jurisprudentie, die stelt dat een werknemer die zijn volledige taken kan verrichten, hersteld is. De werkgever mag volgens de geraadpleegde jurisprudentie de werknemer niet “symbolisch” arbeidsongeschikt houden. Er is geen wettelijke grondslag voor een herstel en/of aanvangs-medische keuring.Indien er blijkt uit de anamnese en de aangeleverde stukken dat er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie, die negatieve invloed kan hebben op de gezondheid van de werknemer en dient te worden opgelost (conform de STECR Werkwijzer en Richtlijn Conflicten). Indien er ander rechtspositionele zaken spelen dienen deze leidend te zijn en dient de focus daar op gericht te zijn. Arbeidsongeschiktheid is iet een kapstok waar rechtspositionele zaken zomaar geparkeerd kunnen worden. Bij een UWV-deskundigen oordeel of een RIV toets houdt het deze zaken buiten de ziektewet beoordelingen.

    Indien de werknemer zelf ervaart dat hij onterecht arbeidsongeschikt wordt gehouden dan zou de werknemer juridische stappen kunnen overwegen om de volledige herstel melding af te dwingen en de verstoorde arbeidsrelatie aan te pakken nu gebleken is dat de mediation onvoldoende resultaat heeft gehad.

    Auteur: drs. W.G.J. (Pim) Berkhout, bedrijfsarts gerechtelijk deskundige 29-10-2024